deze maand is het boekenweek. het thema is natuur. maar net als dresscodes zijn thema’s er om aan je laars te lappen. mijn boekentips van maart gaan over liefde. dévorez.
Een nieuwe Ali Smith
Goede literatuur geeft woorden aan wezenlijke dingen die desalniettemin zo vanzelfsprekend voor ons zijn dat we er vaak pas bewust van worden als we erover lezen. De Schotse Ali Smith – die in 2015 de Booker Prize won met How To Be Both, ook een aanrader als je die nog niet hebt gelezen – geeft woorden aan dingen die gebeuren wanneer dit soort vanzelfsprekendheden niet meer vanzelfsprekend zijn. Haar nieuwste roman Herfst gaat over de liefde tussen Daniel en Elisabeth, die innig is en voor het leven, al zit er bijna zeventig jaar tussen hen. Daniel is 101 en stervende, Elisabeth is zijn vroegere buurmeisje en toen al was er een magische aantrekkingskracht tussen hen. Nu is ze 32 en leest ze hem voor uit Shakespeare. Intussen praten ze over het leven, boeken, de kracht van verbeelding, over hoe te observeren, hoe te zijn. Terwijl Daniel voelt hoe de dood het langzaamaan wint van zijn herinneringen aan vroeger, aan zijn leven, valt op de achtergrond het land uit elkaar. De Britten hebben gestemd voor de Brexit, en tegen immigranten. ‘Go home’, staat op huizen gekalkt. Niets is vanzelfsprekend meer. Maar Smith is een briljant schrijver en weet haar toon licht en speels te houden, haar stijl simpel en diep menselijk en ondanks de dood en Brexit zit er een sprankje hoop in. ‘We are already home thank you’, staat onder de leus gekalkt. Herst is de eerste in een reeks van vier: Winter is de volgende. In Engeland is deze net verschenen, en volgens The Guardian ‘wijs, gul en een toonbeeld van elegantie’. Dat zouden we van Herfst ook kunnen zeggen.
Russisch roulette
Russische literatuur is synoniem aan Tjechov, Dostojevski, Tolstoj. Maar er is een groeiende groep hedendaagse schrijvers die de klassiekers van de troon aan het stoten zijn, en – toeval of niet – veel daarvan zijn vrouw. Lyudmila Ulitskaya is een bekende: zij maakt al een tijdje naam met niet alleen haar romans, maar ook haar verzet tegen Poetin en zijn dictatoriale bewind. Maar ook schrijver Marina Stepnova wordt steeds groter in eigen land en daarbuiten. Met haar tweede roman, het epische familiedrama De vrouwen van Lazarus, mat ze zich met de grote klassiekers en brak ze door bij een internationaal publiek. Nu is er Italiaanse les, een melancholische roman over een Rus die via zijn veel jongere maîtresse la dolce vita leert kennen en zijn vreugdeloze bestaan vaarwel zegt. Maar dan blijkt zijn maîtresse andere plannen te hebben, en la vita een stuk minder dolce.
nieuwe heldin
Elk jaar is er een roman waar iedereen het over heeft. Vorig jaar was dat My Absolute Darling van de Amerikaanse Gabriel Tallent. Nu is er de Nederlandse vertaling, en inderdaad, lees dat boek. Het is een thriller die te menselijk en hartverscheurend is om een thriller te heten. Mijn allergrootste schat gaat over de 14-jarige Turtle, een onverschrokken meisje dat aan de Noord-Californische kust woont in een aftands huis waar de vieze pannen worden leeggelikt door wilde wasberen, en haar charismatische machovader ouderlijke tederheid afwisselt met geweld en seksueel misbruik. Turtle adoreert hem net zozeer als dat ze hem haat, en ze weet dat ze moet ontsnappen. Dan ontmoet ze Jacob, een wat oudere jongen die haar ticket naar vrijheid lijkt, en ontpopt ze zich tot onze nieuwe literaire heldin. Een adembenemend debuut over een meisje en haar drang naar vrijheid, geschreven door een feministische jonge man.
Maartje Laterveer 