waarom zijn vrouwen zo onzeker?

insecurity

Dat vraag ik me niet alleen af, ook Mitchell van der Koelen doet dat. Op Bedrock.nl schrijft hij een column over hoe hij deze zomer aan het zwembad zat, zonder zorgen over vetrolletjes wanneer hij met zoonlief van de glijbaan roesjte, en hoe hij de ene na de andere vrouw zag die hoogst oncomfortabel was met haar lichaam. Waarom?

Het is lief dat een man zich daarover bekommert. Maar het antwoord lijkt mij evident: omdat vrouwen op hun uiterlijk worden beoordeeld. Voor vrouwen, weet socioloog Giselinde Kuipers, is het belangrijk om te voldoen aan het schoonheidsideaal. Belangrijker dan voor mannen. ‘Naar vrouwen kijken mensen zoals ze naar films of gerechten kijken: met een esthetische, consumerende blik,’ zei ze laatst in het NRC. En die blik is niet mild. ‘Vrouwen die niet voldoen aan de norm worden harder afgestraft dan mannen.’

Daarom dus, Mitchell, worden vrouwen een tikje spastisch in omgevingen als een zwembad. Zodra ze hun lichaam ontbloten, wordt het binnen nanosecondes gescreend op taille-heupratio, binnenbeenlengte, dijenkloof en bikinibrug en wordt de aanwezigheid van eventuele cellulitis, hangbillen, rimpels, pigmentvlekken en lichaamshaar op plekken waar dat niet hoort (overal behalve vol en weelderig op het hoofd) genadeloos geregistreerd. Misschien niet door jou, goeierd die je bent, maar wel door praktisch alle andere mannen, door de maatschappij en – dat vooral – door andere vrouwen.

d8qji7-l-610x610-swimwear-bikini-yellow-fitness-body-woman-girl-nice-ass-butt-bootey-bikinibottoms-bikinis

Dat weten die vrouwen. Want ze doen het zelf ook. Als aan dat zwembad een nieuwe vrouw verschijnt die zich uitkleedt, hebben de reeds ontblote vrouwen haar al gescreend voor ze haar jurk goed en wel over het hoofd heeft getrokken. Is ze mooi? Kut. Mooier dan ik? Damn it. Is ze dik? Haha. Knappe vrouw die onder al die heimelijke blikken nog comfortabel van de glijbaan zwiept.

Sociale vergelijking speelt een belangrijke rol bij ons zelfbeeld, schrijft Liesbeth Woertman in De psychologie van het uiterlijk. Als vrouwen zich niet zouden vergelijken met anderen, konden ze hun eigen schoonheid niet bepalen. En schoonheid is van wezenlijk belang in de identiteit van een vrouw. Dat is het altijd al geweest. Toen de schrijfster George Eliot net was getrouwd, sprong haar nieuwbakken echtgenoot op hun huwelijksreis in Venetië uit een raam omdat hij naar verluidt niet kon dealen met haar lelijkheid. Ik bedoel maar. Als vrouw is het wel zo geruststellend te weten dat je binnen de categorie ‘mooi’ valt. ‘Als ik zeg: ik ben mooi, dan vergelijk ik mezelf met een normgroep,’ schrijft Woertman. ‘Dat kan een leeftijdsgroep zijn waartoe ik behoor, maar ook een ideaalbeeld dat door de cultuur wordt aangeboden.’

Dat ideaalbeeld wordt natuurlijk gefotoshopt, bijgesneden, opgespoten, gefilterd en wat al niet meer kan tegenwoordig. Maar dat maakt aan het zwembad niet uit. Aan het zwembad werpt de zon zijn genadeloze daglicht op al onze imperfecties en die steken verdomd schril af bij de beelden van perfectie die iedereen op het netvlies heeft. We weten dat ze schier onmogelijk zijn, en toch streven we ernaar. Welkom in de wondere wereld van marketing, die ons doet geloven dat alles maakbaar is – inclusief lippen als Angelina, billen als Beyoncé, een sixpack als Doutzen en benen als Gisele. En o ja, vergeet die dijenkloof niet. Zoek op #thyghgapp voor inspiratie (#thighgap is geblokkeerd, in een inspiratieloze poging van Instagram om meisjes te behoeden voor eetstoornissen) – genoeg selfies van meisjes met een gewicht dat net zo laag is als hun zelfbeeld.

o-alicia-facebookEr zijn er die het beu raken. Alicia Keys gaat sinds haar nieuwe single make-uploos door het leven. Ze is het zat steeds te moeten voldoen aan allerlei verwachtingen over haar uiterlijk, schreef ze op de website van Lena Dunham: ‘[I’m sick of] how much women are brainwashed into feeling like we have to be skinny, or sexy, or desirable, or perfect. One of the many things I [am] tired of [is] the constant judgment of women.’

Ik vind het cool. Maar ik ben een van de weinigen, geloof ik. Keys heeft in een paar maanden tijd bakken kritiek over zich heen gekregen, in tweets, op blogs, er zijn zelfs al hele opiniestukken gewijd aan haar ‘tyranny of no makeup’. Keys #nomakeup-revolutie is fake, werd er geschreven. Ze heeft echt wel foundation op. Of: Lekker makkelijk als je zo prachtig bent als Alicia Keys. Of: Geen make-up, maar wel kapitalen aan skincare.

images

Driemaal raden van wie de kritiek hoofdzakelijk komt. Vrouwen. Je zou denken dat ze hun sister steunen in haar moedige poging om ons te bevrijden van het juk dat schoonheidsideaal heet. Maar nee. Waarom niet? Misschien omdat ze allereerst een vrouw zien met iets wat zij niet hebben.

Damn it.

3 Comments

  1. Mooi stuk Maartje! Met plezier gelezen. Maarja… Wij werken voor vrouwenbladen, in hoeverre doen wij zelf ook mee en zijn we medeverantwoordelijk, vraag ik me weleens af.

    Like

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s